| Sponsorlu Bağlantılar |
Fobi
, korkunun, kişinin günlük yaşamını olumsuz yönde etkileyen, bu anlamda kontrolden çıkmış halidir. Fobi kelimesinin, Yunanca Phobos kelimesinden geldiği düşünülürse, fobinin anlamı daha bir netlik kazanır. Phobos, Yunan mitolojisinde dehşet tanrısıdır.
Korku'dan Fobi'ye
Her canlı, birey olarak varlığını tehdit eden ya da tehdit riski taşıyan varlık ve durumlardan içgüdüsel olarak kaçınır. İnsan bilincinde bu kaçınma, korku olarak algılanmaktadır. Korku bu haliyle, kişinin varlığını, yaşamını sürdürmesine hizmet eden savunma sistemlerinin bir ön-uyarı mekanizmasıdır ve yaşamın sürdürülebilmesi için gereklidir. Örneğin, her insan şu ya da bu ölçüde köpekten korkar. Hafif ya da ağır, hatta ölüme neden olabilecek bir tehlike kaynağı olabilecek köpekten korkmak, olağandır ve gereklidir. Bir köpekten gelebilecek tehlike için gereken önlemleri alarak bu korkunun üstesinden gelebilmek, böylece bir köpekle fiziksel ya da duygusal temas kurabilmek düzeyinde tutulabilen köpek korkusu, hastalıklı bir durum olarak kabul edilemez. Çünkü bu haliyle, kişinin kontrolünden çıkmış, onun istencine hükmeden, sonuçta günlük yaşamını olumsuz yönde etkileyen bir duygu-durum değildir.
Korkunun, "kontrolden çıkması", yaşamın sürdürülmesi için gerekli olan bir ön-uyarı sistemiyle uyum sağlanamaması anlamındadır. Kişi, o korkunun, onu kaçınmaya zorladığı durumlardan kaçınmayı sağlayamaz ya da bu kaçınma, onu duygusal olarak rahatlatmaz. Yine endişe ve korku içindedir ve bu anksiyete onun günlük yaşamını istediği tarzda sürdürmesine olanak vermez. Onun, sanki kendi dışında işleyen bir mekanizma gibi, kendi istencine hükmeden bir dış güç gibi işlev görür. Bu haliyle, yaşama hizmet eden korku, yaşama karşı olan fobiye dönüşür.
Korku Olmayandan Fobi'ye
Belirli bir varlığa ve duruma bağlanamayan fobiler de vardır. Her şeyden önce, bireyin varlığını tehdit eden pek çok dış unsur olduğuna göre, pek çok korku ve fobi de vardır. Ancak kişinin varlığını tehdit eden dış unsurlar bazen, belirli bir varlık ya da duruma bağlı olmazlar. Kişinin, genel anlamda kendi varlığını tehdit altında algılaması durumunda, onun bilinçaltına yansıyan, bu tanımlanmamış, bir nesne ya da durumla ilişkilendirilememiş, belirsiz anksiyete, kişinin bilinçaltında işleyen bir mekanizmayla tanımlanabilir bir korku haline dönüştürülür. Korku haline dönüştüğü anda da, genel bir anksiyete olması sonucu, fobiye dönüşür.
Fobilerin Genel Özellikleri
Fobi toplumda sık görülen bir anksiyete bozukluğudur. Fobisi olan insanlar “fobik” diye adlandırılırlar. Yapılan araştırmalar toplumda %10 oranında fobi tespit etse de tahminen bu değer %25 dolaylarındadır. Fobiler halk arasında hastalıktan ziyade huy ya da kişilik özelliği olarak düşünüldüğünden tedaviye başvuranların sayısı azdır. Araştırmalarda fobi sıklığının beklenenden düşük çıkmasının en önemli nedeni budur. Kadınlarda erkeklere oranla iki buçuk kat daha fazla görüldüğü saptanmıştır.
Fobinin nedenleri konusunda farklı ekollerin farklı açıklamaları vardır. Freud, fobiyi bilinçaltı çatışmaları olarak tanımlar. Watson'a göre ise fobi, şartlı reflekse dayanır.
Fobi belirtileri
Korku yaratan obje, durum ya da aktivite ile karşılaşıldığında anksiyete belirtileri ortaya çıkar. Panik atakta görülen belirtilerin hemen hepsi fobik durumla karşılaşıldığında ortaya çıkabilir. Bu belirtilerden bazıları şunlardır:
·
·
·
·
·
·
·
·
·
·
·
·
Bayılma vb. Ani Tansiyon Düşüşü Bilinç Kaybı Mide Bulantısı Yutkunma güçlüğü Ağız kuruluğu Nefes darlığı Bulanık görme Terleme Titreme Yüz kızarması Çarpıntı
Tedavi
Fobilerin tedavisinde ilaç ve psikoterapi birlikte uygulanır. İlaç tedavisi çoğu kez yeterli değildir ve antidepresan ilaçlar kullanılır.
Fobilerin tedavisinde en sık başvurulan yöntem, kişinin korkusuyla yüzleşmesinin sağlanmasıdır. Kişinin, anksiyete yaratan varlık ya da durumun üstüne giderek anksiyeteyi nasıl yaşadığını ve onunla nasıl başa çıkabileceğini öğrenmesi istenir.
Fobi Çe
Özgül Fobi
Belirli nesneler veya durumlardan anormal korkudur. Bunları agorafobi ve sosyal fobilerden ayırt ettiren özellik korkunun özgül durumlar ve nesneler karşısında belirmesidir. Bu özgül durumlar ve nesneler olmadığında hastada rahatsızlık belirtisi yoktur. Bunlardan uzak olduğu sürece hastanın yaşamı etkilenmemektedir. Yalnız fobi nesnesi ya da durumuyla yüz yüze gelince panik derecesinde korku ortaya çıkmaktadır. Hasta bu nesne veya durumların nerede bulunabileceğini daha önceden inceler ve ona göre sakınarak sıkıntıdan kendini korumaya çalışır. Fakat çok sık karşılaşılan nesneler karşı korku yaşamı çok kısıtlayıcı olabilir.
Fobiler korkunun ortaya çıktığı uyarana göre üçe ayrılabilirler:
·
·
·
İşlev fobileri (altına kaçırma, gaz kaçırma, terleme, yüz kızarması gibi...) Durum fobileri (kapalı yer, açık yer, asansör, yüksek yer gibi...) Nesne fobileri (böcek, kelebek, köpek, sivri uçlu eşya gibi...)
Korkular
A
B
D
E
F
G
H
İ
J
K
L
M
N
O
P
R
S
T
Ü
X
V
Z
·
·
zoofobi: hayvanlardan korkma zelofobi: kıskançlıktan korkma
·
·
·
vermifobi: solucanlardan korkma venüstrafobi: güzel kadınlardan korkma venereofobi: zührevî hastalıklardan korkma
·
xenofobi: yabancılardan korkma
·
ürofobi: sidikten korkma
·
·
·
·
·
·
·
·
·
·
·
·
·
·
·
·
·
trikopatofobi: saç hastalıklarından korkma tripanofobi: aşı ya da iğne olmaktan korkma triskaidekafobi: 13 sayısından korkma trikinofobi: gıda zehirlenmesinden korkma travmatofobi: yaralanmaktan korkma topofobi: belirli yerlerden korkma toksifobi: zehir korkusu otomofobi: ameliyat olmaktan korkma tokofobi: gebe kalmaktan ya da çocuk doğurmaktan korkma testofobi: testlerden ya da sınavlardan korkma termofobi: ısıdan korkma teratofobi: gebe kadının, şekilsiz, çirkin bir çocuk doğurmaktan korkması teknofobi: teknolojiden korkma tanatofobi: ölümden korkma talassofobi: deniz ya da okyanus korkusu takofobi: yüksek hızdan korkma tafefobi: diri diri gömülmekten korkma
·
·
·
·
·
·
soteriofobi: başkalarına muhtaç olmaktan korkma sosyofobi: toplumdan, genel olarak insanlardan korkma skiofobi: gölgelerden korkma simetrofobi: simetriden korkma siderofobi: yıldızlardan korkma selenofobi: ay'dan korkma
·
·
ranidafobi: kurbağalardan korkma radyofobi: radyasyondan, x ışınlarından korkma.
·
·
·
·
·
·
·
·
·
·
·
·
·
·
·
·
pupafobi: kuklalardan korkma pteronofobi: kuş tüyünden korkma potofobi: alkollü içeceklerden korkma potamofobi: ırmaklardan ya da su akıntılarından korkma porfirofobi: mor renkten korkma politikofobi: politikacılardan korkma pogonofobi: sakaldan ya da sakallı kişilerden korkma plakofobi: mezar taşlarından korkma pirofobi: ateşten korkma penyafobi: fakirlikten korkma peladofobi: kel insanlardan ya da kelleşmekten korkma pedofobi: çocuklardan korkma patofobi: hasta olmaktan korkma paraskavedekatriafobi: ayın onüçü ve cuma olan günden korkma papirofobi: kağıttan korkma pantofobi: her şeyden korkma
·
·
·
·
·
osmofobi: belirli kokulardan korkma orofobi:Yamaçtan iniş korkusu okofobi: taşıt araçlarından korkma ofidiyofobi: yılanlardan korkma obesofobi: şişmanlamaktan korkma
·
·
·
·
·
nüdofobi: çıplaklıktan korkma nozokomefobi: hastanelerden korkma niktofobi: geceden korkma nelofobi: camdan korkma nekrofobi: cesetten korkma
·
·
·
·
·
·
·
·
musofobi: farelerden korkma monofobi: yalnızlıktan korkma mizofobi: kirlilikten korkma mikrobiyofobi: mikroplardan korkma melanofobi: siyah renkten korkma mekanofobi: makinelerden korkma mastigofobi: cezalandırılmaktan korkma manyofobi: delirmekten korkma
·
·
·
·
lökofobi: beyaz renkten korkma logofobi: belirli kelimelerden korkma litikafobi: davalardan ve mahkemelerden korkma limnofobi: göllerden korkma
·
·
·
·
·
·
·
·
·
·
·
·
·
·
·
·
·
·
·
·
·
·
ksilofobi: tahta şeylerden ya da ormanlardan korkma ksenofobi: yabancılardan korkma ksantofobi: sarı renkten korkma kronomentrofobi: saatlerden korkma kriyofobi:buzdan ya da donmaktan korkma kremnofobi: yüksek yamaçlardan ya da uçurumlardan korkma koulrofobi: palyaçolardan korkma koprofobi: dışkı korkusu klostrofobi: kapalı yer korkusu Kapalı ve basık yerlerde duyulan korkudur. Asansör, basık tavanlı odalar, koridorlar, kapıları kapalı ve kalabalık otobüs, yeraltı çarşıları, metro, alt geçitler ve kilitli odalar onlar için korku verici yerlerdir. Hastanın temel korkusu bu sayılan yerlerde sıkışıp kalmak, nefes alamamak ve boğulmaktır. klimakofobi: merdivenden düşmekten ya da merdivenlerden korkma kinofobi: köpeklerden korkma kimofobi: dalgalardan korkma keymafobi: kıştan ve soğuktan korkma kenofobi:Karanlık korkusu kemofobi: kimyasal maddelerden korkma katagelofobi: dalga geçilmekten korkma karnofobi: etten korkma kardiyofobi: kalp hastalığından korkma kanserofobi: kanser olmaktan korkma kakorafiyafobi: başarısız olma korkusu kakofobi: çirkinlikten, çirkin seylerden korkma kainatetofobi:Yenilik korkusu
·
jinefobi: kadınlardan korkma
·
·
islamofobi: İslamdan ve müslümandan korkma ihtiyofobi: balıklardan korkma
·
·
·
·
·
·
·
·
·
·
·
·
homofobi: eşcinsellerden korkma homiklofobi: sisten korkma hipofobi: atlardan korkma hipnofobi: uyumaktan korkma hipegiyafobi: sorumluluktan korkma higrofobi: nemden ya da yağmurdan korkma hidrofobi: sudan, yüzmekten ya da boğulmaktan korkma herpetofobi: sürüngenlerden korkma hematofobi: kan korkusu helyofobi: güneş'ten korkma harpaksofobi: hırsızlardan ya da bir suçun kurbanı olmaktan korkma haptofobi: dokunulmaktan korkma
·
·
·
·
glossofobi: topluluk önünde konuşmaktan korkma gerontofobi: yaşlı insanlardan ya da yaşlanmaktan korkma gefirofobi: köprülerden geçmekten korkma gametofobi: evlenmekten korkma
·
·
·
·
·
·
·
fotofobi: ışıktan korkma fobofobi: korkmaktan korkma filofobi: sevmekten, aşık olmaktan korkma filemafobi: öpmekten ya da öpüşmekten korkma febrifobi: yüksek ateşten korkma fazmofobi: hayaletlerden korkma farmakofobi: ilaçlardan korkma
·
·
·
·
·
·
·
·
erotofobi: cinsellik korkusu eritrofobi: yüz kızarmasından duyulan korku epistaksiyofobi: burun kanamasından korkma endofobi: Giyecek korkusu entomofobi: böceklerden korkma emetofobi: kusmaktan korkma elektrofobi: elektrikten korkma eisoptrofobi: aynalardan korkma
·
·
·
·
dekatriaparaskevifobi: ayın 13'ünün Cuma gününe gelmesi korkusu dermatopatofobi: deri hastalıklarından korkma dentofobi: dişçiden korkma datafobi: veriden korkma
·
·
·
·
·
·
·
brontofobi: gök gürültüsünden korkma bromidrosifobi: vücut kokusundan korkma bibliyofobi: kitaplardan korkma belonefobi: iğnelerden korkma batrakofobi: kurbağa, semender gibi çiftyaşayışlı (amfibyen) hayvanlardan korkma batofobi: derinlik korkusu, yüksek binaların yanından geçmekten korkma ballistofobi: silahtan ya da mermilerden korkma
·
·
·
·
·
·
·
·
·
·
·
·
·
·
·
·
·
·
·
·
·
·
·
·
·
·
aviofobi: uçuş korkusu atelofobi: mükemmel ol(a)mamaktan korkma ataksofobi: düzensizlikten korkma astrafobi: şimşek korkusu astenofobi: güçsüz olmaktan korkma asimetrifobi: simetrik olmayan şeylerden korkma aritmofobi: sayılardan korkma araknofobi: örümceklerden korkma arakibutirofobi: yerfıstığı ezmesinin, yerken, damağa yapışmasından duyulan korku apifobi: arılardan korkma antropofobi: insanlardan korkma antlofobi: sel korkusu anemofobi: fırtına korkusu androfobi: adamlardan korkma amofobi:Sivri cisim korkusu amnezifobi:Hafızasını kaybetmekten korkma amatofobi: toz korkusu amaksofobi: araba (ya da taşıt)korkusu algofobi: acı çekmekten korkma akustikofobi: belirli seslerden korkma akrofobi: yüksek yerlerden korkma akluofobi: karanlıktan korkma ailurofobi: kedilerden korkma agorafobi: açık yer ya da kalabalık korkusu agirofobi: caddelerden ya da caddelerde karşıdan karşıya geçmekten korkma ablütofobi: yıkanmaktan korkma
şitleri
·
·
Agorafobi Sosyal fobi
0 yorum
Yorum Gönder